Βιβλία χωρίς κείμενο και ιδέες για να τα "παίξετε"!

Τα βιβλία χωρίς κείμενο είναι αυτό ακριβώς που λέει το όνομά τους: βιβλία που δεν έχουν λέξεις, ή έχουν ελάχιστες, και έχουν εικόνες. Προτείνονται για παιδιά 3-5 ετών, αλλά μπορεί να τα βρουν ενδιαφέροντα και μεγαλύτερα παιδάκια.
Τα συγκεκριμένα βιβλία μου αρέσουν πολύ γιατί αφήνουν το παιδί να φτιάξει την δική του ιστορία και να δώσει προσοχή στα σημεία που το ενδιαφέρουν. Είναι εντυπωσιακό το πού κολλάει το ματάκι τους και τι διαστάσεις μπορεί να πάρει μια μικρή λεπτομέρεια της εικόνας τελικά.

Πέρα από αυτό, τα βιβλία χωρίς κείμενο βοηθούν πολύ στον εμπλουτισμό του λεξιλόγιο του, και αφού δεν υπάρχει συγκεκριμένη ιστορία το παιδί είναι ελεύθερο να πλέξει με το μυαλουδάκι του ό,τι θέλει, δίνοντας έτσι πολύ χώρο στην ανάπτυξη της φαντασίας! Εξασκούν σχεδόν όλα τα είδη αντίληψης μια και ο τρόπος που θα τα δουλέψουμε με τα παιδιά είναι πολυδιάστατος.

Πώς τα διαβάζουμε;
Ένας καλός τρόπος είναι να καλύπτουμε την επόμενη σελίδα με μια άσπρη Α4 κόλλα ώστε το παιδί να μείνει συγκεντρωμένο σε μία εικόνα και να μην επηρεαστεί από την επόμενη.
Προσωπικά δεν το έχω κάνει αλλά προτείνεται αυτό από κάποιους εκπαιδευτικούς.

Πώς καλλιεργούμε το λόγο;
Φανταστείτε την ομιλία σαν ένα σπίτι... το χτίζουμε σιγά σιγά από τα θεμέλια και μετά προχωράμε στον στολισμό (βαψίματα, πλακάκια κλπ). Ετσι λοιπόν και για να καλλιεργήσουμε την ομιλία ξεκινάμε από τα βασικά και χτίζουμε σιγά σιγά πάνω σε αυτά που έχουμε. Ας το δούμε λίγο πιο αναλυτικά αυτό.
1ο στάδιο: Παιδάκια με μικρό εύρος λεξιλογιου (ή μικρές ηλικίες)
Όταν το παιδί έχει λίγες λέξεις στο λεξιλόγιο του χρησιμοποιούμε απλές φράσεις και ερωτήσεις, όπως
"Τι είναι αυτό;",
"Τι βλέπουμε εδώ;"

Δίνουμε λίγο παραπάνω χρόνο στο παιδί να εκφραστεί ... δεν περιμένουμε γρήγορες απαντήσεις και δεν ειναι αυτός ο σκοπός μας. Αν το παιδί δεν συνεχίσει ή απαντήσει στην φράση μας τότε δίνουμε άλλο ένα στοιχείο... πχ
"Τι κάνει το αγόρι;"
"Πού είναι το σκυλάκι;"

Αν πάλι το παιδί φαίνεται να δυσκολεύεται προσθέτουμε στην φράση μας
"Το αγόρι κάθεται."
"Το σκυλάκι είναι στο σπίτι του"

Ξεκινάμε λοιπόν αρχικά με απλές, μικρές αλλά ολοκληρωμένες προτάσεις που έχουν ρήμα και ουσιαστικό.
 

2ο Στάδιο: Χρησιμοποεί απλες φράσεις
Αφού το παιδί μπορεί να φτιάχνει απλές προτάσεις (ρήμα και ουσιαστικό) και τις χρησιμοποιεί για να περιγράψει την εικόνα τότε προσθέτουμε και επίθετα και αντωνυμίες στις φράσεις μας.
"Το αγόρι κάθεται στην καρέκλα"
"Το σκυλάκι κοιμάται στο σπίτι του"

Όμοια αν το παιδί μπορεί και χρησιμοποιεί μια λέξη προσθέτουμε και εμεις ακόμα μια-δυο λέξεις, χωρίς να ακυρώνουμε αυτό που είπε.
πχ αν πει "Επεσε" θα πούμε "Ω, ναι, το αγόρι έπεσε".....αν πει  "Το αγόρι έπεσε" θα πούμε ''Πω πω το αγόρι έπεσε πάνω στο βράχο"

Προσπαθήστε ανά τακτά χρονικά διαστήματα που παίζετε με το βιβλίο να χρησιμοποιείτε διαφορετικές λέξεις και φράσεις. Με αυτό τον τρόπο το παιδί δεν αποστηθίζει λέξεις, αλλά μαθαίνει να περιγράφει την εικόνα και αυξάνουμε το λεξιλόγιο. Για παράδειγμα:"Το αγόρι κάθεται στην καρέκλα" γίνεται "Το αγόρι ξεκουράζεται στην καρέκλα." "Το σκυλάται κοιμάται στο σπίτι του" γίνεται "Μέσα στο σπιτάκι είναι ξαπλωμένο ένα σκυλάκι."

Τι ερωτήσεις μπορούμε να κάνουμε;
Ένα στοιχείο που βοηθάει τα παιδιά να νιώσουν άνετα είναι να  κάνουμε σαν να μην καταλαβαίνουμε εμείς την εικόνα. Με αυτό τον τρόπο δίνουμε κάποιο στοιχείο στο παιδί, αλλά έχει και το χρόνο και τον χώρο:
- να λύσει το γρίφο: Μα τι κάνει το αγόρι; 
 - να συνδέσει τις εικόνες: Γιατί νιώθει έτσι;
- να προβλέψει : Αναρωτιέμαι γιατί κοιτάει έτσι; Τι το θέλει αυτό; 
- να φανταστει: Τι ήχους ακούς;

Αν το παιδί δεν μπορέσει να απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις συνεχίζουμε να το παίζουμε άσχετοι δίνοντας λίγη αλήθεια και λίγο λάθος:
Μήπως κάθεται πάνω στο τραπέζι; Το αγόρι κάπου κάθεται (η αλήθεια), αλλά σίγουρα όχι στο τραπέζι (το λάθος).

Πώς το κάνουμε πιο ζωντανό/ενδιαφέρον;
Βοηθάει πολύ σε κάθε εικόνα να χρωματίζετε τη φωνή σας, να δείχνετε περιέργεια και ενθουσιασμό... μην το παρακάνετε βέβαια!!! χαχαχχαχαχα
Δειξτε συναίσθημα όποτε ταιριάζει, για παράδειγμα αν στην ιστορία γινει κάτι που δεν το περιμένατε  δείξτε την έκπληξή σας, αν κάτι είναι αστείο γελάστε, κλπ ακόμα και αν το έχετε διαβάσει 1000 φορές... κάθε φορά θα πρέπει να νιώθετε έκπληξη! 

Πώς θα το ξαναδιαβάσουμε χωρίς να το βαρεθούμε;
Μπορείτε να εστιάζετε σε διαφορετικό αντικείμενο σε κάθε "ανάγνωσμα" του βιβλίου. Αυτόματα αλλάζει και η ουσία της ιστορίας και έτσι δίνουμε άλλη διάσταση και στην εικόνα αλλά και στην ιστορία. Το παιδί βλέπει πως η ίδια εικόνα έχει πολλές ερμηνείες, ότι μπορείς να την δεις και από άλλη οπτική γωνία καλλιεργώντας έτσι και την ενσυναίσθηση.

Nα θυμάστε! Διαβάζουμε όσο το παιδί φαίνεται να το ενδιαφέρει αυτό που κάνουμε! Αν θέλει να κάνει κάτι άλλο, το ρωτάμε για επιβεβαίωση (αν μιλάει) και προχωράμε στη δραστηριότητα που θέλει!

Είναι προτιμότερο αυτά τα βιβλία να τα χρησιμοποιούμε κατά την διάρκεια της ημέρας και όχι το βράδυ για καληνύχτα, που θελουμε να χαλαρώσουμε και να κοιμηθούμε.

Τα βιβλία που προτείνω παραπάνω μπορείτε να τα βρείτε στο διαδίκτυο διότι δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα, αλλά αφού δεν έχουν κείμενο δεν είναι τόσο σημαντικό να έχουν τυπωθεί από ελληνικούς εκδοτικούς οίκους. Τα διάλεξα για την όμορφη εικονογράφηση.

Πάντως εμείς έχουμε και το Κόκκινο βιβλίο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και μπορείτε να του ρίξετε μια ματιά εδώ.

Σας φιλώ γλυκά!