Κουβεντούλα με τη Σοφία Μαντουβάλου!

Την συγγραφέα Σοφία Μαντουβάλου όσοι μας διαβάζετε, την έχετε ακούσει πολλάκις, καθώς έχουμε παρουσιάσει πολλές φορές τα βιβλία της. Είναι μια συγγραφέας που της έχουμε ιδιαίτερη αδυναμία, και πώς να είναι διαφορετικά για κάποιον που αγαπάει το βιβλίο και συγκεκριμένα το παιδικό βιβλίο! Τα κείμενά της τα χαρακτηρίζει η τέχνη του λόγου, και η έξυπνη γραφή, καταπιάνεται με θέματα ενδιαφέροντα τα οποία τα αναπτύσσει με μαεστρία και οδηγεί τη φαντασία σε μονοπάτια μοναδικά.
Έχει εκδώσει περισσότερα από 70 βιβλία, το έργο της στην παιδική λογοτεχνία έχει διακριθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, τα κινέζικα και τα κορεάτικα, ενώ κάποια περιλαμβάνονται στο σχολικό ανθολόγιο.
Είναι δημιουργός τουλάχιστον εκατόν πενήντα εκπαιδευτικών τηλεοπτικών προγραμμάτων για την Εκπαιδευτική Τηλεόραση, με διεθνή βράβευση για τη σειρά "Ένα Γράμμα Μια Ιστορία", βασισμένη σε αντίστοιχο ποιητικό της έργο.
Ήρθε όμως η ώρα να την γνωρίσουμε καλύτερα μέσα από μια μικρή κουβέντα που κάναμε μαζί της. Εύστροφη, έτοιμη να ανοιχτεί σαν άνθρωπος, νιώθεις την ζεστασιά του χαρακτήρα της σαν αγκαλιά.
Νομίζω πως όπως και εμάς θα σας μαγέψει με την ευθύτητά της και την προσήνεια που την χαρακτηρίζει.
   

- Θα ήθελα πρώτα να σας ευχαριστήσω για το χρόνο σας. Να ξεκινήσουμε από τα παιδικά σας χρόνια. Τι άρεσε στην μικρή Σοφία να κάνει; Πώς περνούσε την ελεύθερη ώρα της;

Προσπαθώ να θυμηθώ τι έκανε η μικρή Σοφούλα και βλέπω μία οδοντογλυφίδα να μην τρώει το φαγητό της αλλά να καταβροχθίζει παραμύθια, χαμένη στα όνειρα που κρύβουν οι ιστορίες τους. Τη βλέπω να απολαμβάνει το λεπτό χιούμορ του παραμυθά Άντερσεν αλλά να λατρεύει τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ. Τη βλέπω να συμπάσχει με τους ήρωες, να λυπάται ή να γελάει με τις περιπέτειές τους και να ονειρεύεται πως το καλό νικάει πάντα το κακό. Άλλες φορές πάλι τη βρίσκω να παίζει με τις στρουμπουλές κούκλες της ή να φτιάχνει φουστάνια για τις λεπτές και χάρτινες, να παίζει με τις ώρες πεντόβολα,, θέατρο στην αποθήκη του σπιτιού ή ξιφομαχία με τα αγόρια στην παιδική χαρά.

- Ποιο ήταν το αγαπημένο σας βιβλίο σαν παιδί;

Εκεί που είμαι έτοιμη να απαντήσω πως δεν έχω μόνο ένα αγαπημένο βιβλίο, εμφανίζεται μπροστά μου ο Πίτερ Παν και με μαλώνει. Μου θυμίζει μουτρωμένος πως αυτός με έμαθε να πετάω, αυτός με παρέσυρε στον κόσμο της ατέλειωτης νεότητας και παραμένω ακόμα παιδί για να μπορώ να αισθάνομαι σαν παιδί, να ονειρεύομαι σαν παιδί, να μαθαίνω σαν παιδί, να επικοινωνώ σαν παιδί. Η συμβίωση με τον Πίτερ Παν που κατοικούσε για χρόνια στην κίτρινη κουρτίνα στο παιδικό μου δωμάτιο παρέα με τη Γουέντυ, την Τίνκερμπελ και τον Κάπτεν Χουκ θα μου μείνει αξέχαστη.

Ζητάω συγνώμη από τον μικρό πρίγκιπα αλλά τον γνώρισα αργότερα.

- Σπουδάσατε Εξελικτική ψυχολογία, εκπαιδευτική τεχνολογία, ... πώς ξεκίνησε η σχέση σας με το παιδικό βιβλίο και τη συγγραφή. .

Καθώς μεγάλωνα φανταζόμουνα τον εαυτό μου δασκάλα, δικηγόρο, ψυχολόγο, πάντως όχι οδοντίατρο που ήθελε η μαμά μου ή αρχιτέκτονα που επιθυμούσε ο μπαμπάς μου. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ να γίνω συγγραφέας. Συγγραφέας σημαίνει γράφω κι εγώ στο «σκέφτομαι και γράφω» ήμουνα πάτος. To μόνο που έκανα καλά ήταν να φαντάζομαι μία εικόνα και να την περιγράφω με λέξεις όπως με είχε μάθει μία απελπισμένη δασκάλα. Μπορεί να περίμενα να πέσουν οι λέξεις από το ταβάνι, η φαντασία μου όμως οργίαζε. Όταν τις τελευταίες ώρες στην τάξη βαριόμουνα, έβλεπα τον εαυτό μου στην αυλή καθισμένη πάνω σε μια τριώροφη μακαρονάδα με μαμμόθρεφτα μακαρόνια. Άλλοτε πάλι φανταζόμουν πως ήμουν ο Πίτερ Παν και πέταγα πάνω από τα θρανία και έριχνε βροχή ξεβαρεμάρας. Με τη φαντασία μου και πολύ χιούμορ έφτιαχνα το παραμύθι της ημέρας και πέρναγα πολύ καλά μαζί του. Στο σπίτι υπήρχαν πολλά βιβλία και στο κομοδίνο μου όλα τα κλασικά βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων για παιδιά. Είμαι βέβαιη πως όλα αυτά τα διαβάσματα άνοιξαν το μυαλό και την καρδιά μου αλλά δεν είχα σκεφθεί να γίνω συγγραφέας. Αφορμή για το πρώτο μου βιβλίο το Ντορεμιφασολλασι ήταν ο γιος μου που σαν καλή μαμά ήθελα να του γνωρίσω τις νότες, τα κοριτσάκια της κυρίας μουσικής. Από τότε εδώ και τριανταοχτώ χρόνια δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να μην γράφει. Άρχισα να Παιζωγράφω και κατάφερα να πεζογραφώ παίζοντας παρέα με τους καλύτερούς μου φίλους, τη φαντασία και το χιούμορ.

- Τι σημαίνει για εσάς παιδικό βιβλίο;

Τι σημαίνει για μένα ως συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας , τι σήμαινε για μένα ως παιδί ή τι μπορεί να είναι το βιβλίο για κάθε παιδί;

Αν μιλήσω ως συγγραφέας ταυτίζω το παιδικό βιβλίο με την ύπαρξή μου. Με το μύθο που κτίζω για τον εαυτό μου. Έναν εαυτό που θεραπεύει το μυαλό και την ψυχή του γράφοντας για να εκφράσει ως ενεργός πολίτης με το λόγο τη σκέψη και το συναίσθημά του τη θέση του για τα θέματα που τον απασχολούν σε σχέση με τις αξίες του. Οι σκέψεις και τα συναισθήματα για ότι συμβαίνουν γύρω μου με κατακλύζουν. Άλλοτε χαίρομαι και γιορτάζω, παίζω και κάνω αταξίες και άλλοτε λυπάμαι, θυμώνω, αγανακτώ, επαναστατώ και με όπλα τις λέξεις μπαίνω στη μάχη του ονείρου. Η φαντασία μου ονειρεύεται έναν καλύτερο κόσμο και με αφετηρία την πραγματικότητα και προορισμό την ουτοπία κλείνει το όνειρό μου μέσα στο βιβλίο. Κάθε βιβλίο είναι ένας πυρήνας ελευθερίας της σκέψης του συγγραφέα. Είναι πολύ σημαντικό να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με πολλούς τέτοιους πυρήνες ελευθερίας, να μοιραστούν το όνειρο του συγγραφέα ή να το απορρίψουν, να βρουν τον εαυτό τους ή να το χάσουν μέσα σε ένα βιβλίο.

Αν μιλήσω ως το παιδί που ήμουνα κάποτε, θα πω πως με τα βιβλία πέρασα ώρες αξέχαστες, ανακαλύπτοντας τον εαυτό μου και τον κόσμο γύρω μου. Ξόρκισα τους φόβους μου, πήρα θάρρος, έμαθα να αισθάνομαι, να ζω και να πλάθω τη ζωή με φαντασία. Ο λόγος του κάθε βιβλίου που διάβασα διαμόρφωσε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου δηλαδή το λόγο, τη θέση και τη δράση μου για έναν καλύτερο κόσμο.

Όταν ένα παιδί διαβάζει ένα βιβλίο βγαίνει από το μικρό του κόσμο και μπαίνει στον κόσμο του βιβλίου. Όταν επιστρέψει, κουβαλάει μαζί του την εμπειρία αυτού του ταξιδιού. Είναι πιο πλούσιο σε συναισθήματα, σκέψεις και γνώσεις. Η φαντασία του, δηλαδή η ικανότητα του μυαλού του να φτιάχνει εικόνες, γίνεται πιο μεγάλη. Η φαντασία μας βοηθάει για να αισθανόμαστε, να επικοινωνούμε και να επιβιώνουμε διαμορφώνοντας τη νέα πραγματικότητα. Σε μια πραγματικότητα που συνεχώς αλλάζει – αχρηστεύοντας τις χθεσινές μας γνώσεις γι αυτήν – χρειάζεστε όχι μόνο ένα έξυπνο μυαλό αλλά μια έξυπνη καρδιά με φαντασία. Όσο μεγαλώνω, τόσο περισσότερο πιστεύω ότι το παιδικό βιβλίο μπορεί να είναι είτε άχρηστο εκ κατασκευής είτε ένα ψήγμα πολιτικής πράξης του συγγραφέα που οδηγεί στην καθημερινή επανάσταση της πραγματικότητας για ένα καλύτερο εαυτό και έναν καλύτερο κόσμο.

- Γνωρίζουμε από αυτά που διαβάσαμε ότι μεγαλώσατε στο εξωτερικό. Ποια η σχέση σας με τις γιαγιάδες και τους παππούδες σας;

Ένα μέρος από τα παιδικά μου χρόνια τα έζησα εκτός Ελλάδας. Αλλά αυτό δεν ήταν η μόνη αιτία που δεν είχα τη χαρά να βιώσω τη σχέση γιαγιάς εγγονής ή παππού εγγονής. Η μία γιαγιά και ο ένας παππούς είχαν περάσει στον άλλο κόσμο πριν από τη γέννησή μου, την άλλη γιαγιά την είδα μόνο μία φορά γιατί έφυγε κι αυτή όταν ήμουν δέκα ετών και ο άλλος παππούς είχε ξαναπαντρευτεί και μεγάλωνε τα τρία συνομήλικα με εμένα παιδιά του. Η μνήμη λοιπόν μιας ουσιαστικής σχέσης με παππούδες και γιαγιάδες δεν υπάρχει. Θυμάμαι όμως το κουτί με τις λατρεμένες σπιτικές δίπλες που μας έστελνε η μία και μοναδική γιαγιά και που τις περίμενα πως και πως. Θυμάμαι ακόμα τη γεύση από τηγανητές πατάτες που έφτιαχνε στο λεπτό με αγάπη για μένα η νεαρή γυναίκα του παππού μου και γιαγιά μου και θυμάμαι και μερικά παραμύθια που έλεγε ο παππούς μου σε μένα και τους μικρούς μου θείους για πύργους της Μάνης και ξωτικά, νεκροταφεία, φαντάσματα και πειρατές. Κάθε φορά που κοιτάζω τη φωτογραφία της γιαγιάς μου της Σοφίας, η ομοιότητά μου με την οποία είναι εκπληκτική, σκέφτομαι πόσες αγκαλιές και φιλάκια έχω χάσει, πόσα παραμύθια και πόσες λέξεις από τη μία γενιά στην άλλη. Άσε που δεν την έχω δει να χτενίζει τα μακριά της τα μαλλιά μετά το σαββατιάτικο μπάνιο. Λένε πως ήταν τόσο μακριά που ανέβαινε σε ένα σκαμνάκι για να τα χτενίσει και ότι έμενε εκεί λαμπάδα, ώσπου να τα στεγνώσει ο ήλιος και μετά τα έπλεκε κοτσίδα για να τα γυρίσει στεφάνι στο κεφάλι. Είναι το ίδιο στεφάνι με τις τρεις κοτσίδες που βλέπω στη φωτογραφία.

- Το βιβλίο "Η γιαγιά τερματοφύλακας" στις τελευταίες του σελίδες μας δίνει μια ιδέα για το πώς γράφτηκε. Είναι αλήθεια πως το πρωτοεμπνεύστηκε ο εγγονός;

Ένα από τα πράγματα που κάναμε από πολύ μικρή ηλικία με τον Νικόλα ήταν να λέμε και να φτιάχνουμε ιστορίες. Η επαφή του με μικρές ιστορίες και παραμύθια συνεχίστηκε τόσο στο σπίτι όσο και ως πολιτική του σχολείου που πηγαίνει. Πολλές φορές συρράπταμε λευκές κόλες και φτιάχναμε μαζί ένα βιβλίο. Μία ημέρα ο Νικόλας σε ηλικία 7 ½ ετών μου έδειξε ένα βιβλίο που είχε αρχίσει να γράφει. Στο εξώφυλλο είχε ζωγραφίσει μια γιαγιά στρογγυλή σαν μπάλα με μεγάλα αθλητικά παπούτσια και αριστερή αλογοουρά σαν τη δική μου. Στη θέση του συγγραφέα έγραφε Νικόλας και στον Τίτλο Γιαγιά τερματοφύλακας. Ξετρελάθηκα με την ιδέα και έτσι κάθε φορά που βρισκόμαστε παίζαμε το συνηθισμένο μας παιχνίδι πες -πες (το ίδιο που έπαιζα και με το γιο μου όταν ήταν μικρός ) και κτίζαμε την ιστορία περιγράφοντας με αστείο τρόπο αυτό που κάνουμε όταν παίζουμε μαζί ποδόσφαιρο. Μετά από ένα χρόνο συνεργασίας πέρασα τις ιδέες μας στο κομπιούτερ. Διαβάσαμε μαζί τις σκέψεις μας και κάναμε αλλαγές. Του Νικόλα δεν του άρεσε η τριτοπρόσωπη αφήγηση και ήθελε να μιλάμε σε πρώτο πρόσωπο, πράγμα που έγινε. Σε ηλικία εννέα ετών διόρθωσε το κείμενο στο πρώτο πρόσωπο. Μετά ανέλαβε το έμπειρο χέρι της γιαγιάς να το χτενίσει . Το όνομά του Νικόλα βρίσκεται επαξίως στο εξώφυλλο.

- Μέσα από το βιβλίο μας παρουσιάζετε μια γιαγιά που είναι έτοιμη για όλα προκειμένου να ευχαριστήσει τον εγγονό της.
Γιατί το κάνει αυτό? Έτσι είσαστε και εσείς ως γιαγιά;

Εγώ είμαι πάντα προσκοπικά έτοιμη να ευχαριστήσω όλους τους ανθρώπους πόσο μάλλον τον εγγονό μου που μου δίνει και την ευκαιρία να μεταμορφώνομαι. Από χαλί να με πατήσει, γίνομαι στρώμα να χοροπηδήσει και τσουλήθρα να γλιστρήσει. Μπαλονο- φουσκώτρια, μάγισσα, εφευρέτρια, μαγείρισσα, τερματοφύλακας, μπασκέτα, χιονοστιβάδα και ψευδομάρτυρας είναι λίγα μόνο από όσα μπορώ να γίνω για τον Νικόλα. Ουσιαστικά στο βιβλίο περιγράφουμε με χιούμορ αυτό που συμβαίνει όταν συναντιόμαστε.
Με τα εγγόνια δεν βάζεις όρια στην αγάπη και την εκμετάλλευση. Γι αυτό υπάρχουν οι γονείς, για να βάζουν όρια και να μαλώνουν τους παππούδες. Σε αυτόν το ρόλο παίρνουν άριστα.

- Αλήθεια, σαν μαμά πώς ήσασταν; Γιατί έχω την αίσθηση και κρίνοντας από τις δικιά μου μαμά που τώρα είναι γιαγιά, πως δεν έχει καμία σχέση το τώρα με το τότε, πως σαν μαμάδες είμαστε αυστηρές, αλλά όταν γίνουμε γιαγιάδες αλλάζουμε, γλυκαίνουμε, μαλακώνουμε. Και τι μήνυμα θα στέλνατε τώρα στην τότε μαμά Σοφία;

Όταν γίνεσαι γιαγιά έχεις περάσει και νοητικά και ψυχολογικά από μία πορεία αυτογνωσίας. Δεν έχεις να αποδείξεις πια τίποτα και οι ορμόνες σου δεν κατευθύνουν τη συμπεριφορά σου. Έχεις γίνει πιο σοφή, αποδέχεσαι τους άλλους όπως είναι και ξέρεις τι είναι και τι δεν είναι σημαντικό. Με την ηλικία ο έξυπνος ο άνθρωπος γλυκαίνει. Ως γιαγιά δεν έχεις και λόγους να είσαι αυστηρή. Δεν έχεις την ευθύνη των παιδιών ούτε το καθημερινό άγχος των γονιών να ανταπεξέλθεις σε όλους τους ρόλους. Μπορείς λοιπόν να γίνεις πλαστελίνη για το εγγόνι σου και να σε κάνει ότι θέλει.

Στην τότε μαμά Σοφία αλλά και σε όλες τις κόρες και τις νύφες των γιαγιάδων θα έλεγα να μην είναι ανταγωνιστικές με τις γιαγιάδες. Και κάτι ακόμα. Να μην ξεσπάνε με φωνές τα νεύρα τους στα παιδιά γιατί μπορεί έτσι αυτές να ηρεμούν σε ένα λεπτό, αλλά τα παιδιά χρειάζονται πολύ ώρα για να συνέλθουν από αυτή την ψυχολογική βία τον λόγο της οποίας μάλιστα πολλές φορές δεν κατανοούν. Μαμά Σοφία σε συγχωρώ, γιατί η αλλαγή της συμπεριφοράς μας είναι η συνισταμένη της νοητικής και συναισθηματικής μας ανάπτυξης κι αυτό θέλει δυστυχώς το χρόνο του. Πρέπει να γίνεις γιαγιά να βλέπεις τη κόρη ή τη νύφη σου να κάνει ότι έκανες και εσύ για να καταλάβεις πως σόι πάει το βασίλειο.

Και φυσικά εκεί που οι γιαγιάδες και οι παππούδες δεν χαλάνε χατίρι, οι γονείς φωνάζουν ότι τα κακομαθαίνουν και ότι παίρνουν επάνω τους... Μπορεί η αγάπη να κάνει κακό?

Η ερώτηση αυτή με έκανε να σκεφτώ πως εγώ χωρίς να έχω γνωρίσει γιαγιάδες ήμουνα και κακομαθημένη και το έπαιρνα και συνέχεια επάνω μου. Να μην τα ρίχνουμε λοιπόν όλα στις γιαγιάδες. Ως μαμά δεν ήμουνα πολύ καλή να βάζω όρια γιατί σαν παιδί δεν είχα σταθερά κι εγώ όρια από τους γονείς μου. Μετά από γκρίνια και φωνές γινότανε πάντα το δικό μου. Πώς λοιπόν να βάζω όρια ως γιαγιά; Δηλώνω γιαγιά άνευ ορίων εκμετάλλευσης (με εξαίρεση βέβαια τα θέματα ασφάλειας) και άνευ ορίων αγάπης και ξέρω πως έχω πολλές ακολούθους σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η αγάπη δεν μπορεί ποτέ να κάνει κακό. Αρκεί να ορίσεις τι είναι αγάπη. Αν η αγάπη επιμένει να είναι πολύ γλυκιά και να παχαίνει, αποφεύγουμε να την προσφέρουμε με κέικ σοκολάτα στο εγγόνι μας. Αν η αγάπη είναι ασφυκτική υπερπροστασία, η αγκαλιά μας θα πρέπει να χαλαρώσει και να αφήσει χώρο στο παιδί. Αν όμως η αγάπη είναι η επιβράβευση μας για κάτι ωραίο που έκανε και ενισχύει την καλή εικόνα του ή είναι ένας καλός λόγος για να το πάρει επάνω του να βγάλει φτερά και να πετάξει, τότε δεν χρειάζονται όρια.

Η αγάπη χωρίς όρια κάνει κακό μόνο όταν ενισχύει το εγωκεντρικό τερατάκι που κρύβει μέσα του το εγγόνι μας. Τα παιδιά χρειάζονται όρια για να καταλάβουν πως δεν παίζουν μόνα τους στη ζωή. Το εγώ παίζει με άλλα εγώ και το παιχνίδι απαιτεί σεβασμό στα άλλα εγώ και συνεργασία ως εμείς.

- Μέσα από τα βιβλία σας εκθέτετε τα μηνύματα που θέλετε να επικοινωνήσετε πάντα με ένα ευρηματικό και παιχνιδιάρικο τρόπο. Σε αυτό το βιβλίο βλέπω προς της γιαγιάδες όλου του κόσμου το μήνυμα "Είμαστε όλες σούπερ χαζογιαγιάδες και πρέπει να το παραδεχτούμε" καθώς θέλετε να τονίσετε την υπερβολή των συναισθημάτων της γιαγιάς, και από την άλλη να στείλετε και ένα μήνυμα στις μαμάδες πως τα εγγόνια νιώθουν ακριβώς τι συμβαίνει αλλά και πως είναι σημαντική αυτή η υπερβολή στη ζωή τους.

Μα αν δεν υπάρχει υπερβολή πώς θα υπάρχουν υπέροχες περιπέτειες με υπέροχα άτακτα εγγόνια και υπέροχες ακόμα πιο άτακτες γιαγιάδες. Πώς θα νιώσουμε υπέροχα συναισθήματα και θα ζήσουμε υπέροχες στιγμές χωρίς τις παρεμβατικές και παραβατικές χαζογιαγιάδες έτοιμες για όλα; Πώς θα έχουν τα παιδιά τις υπέροχες ή σουπέρ υπέροχες μνήμες που στηρίζουν την ψυχική τους ισορροπία;

Από τις μαμάδες ζητάω ενσυναίσθηση. Να έρθουν για λίγο στη θέση της γιαγιάς, να νιώσουν όπως νιώθει και να μετράνε μέχρι το δέκα παρακαλώ πριν μιλήσουν με λόγια ή χωρίς λόγια γιατί η γιαγιάδες και λόγω ηλικίας πληγώνονται εύκολα.

- Το σίγουρο είναι πως με αυτό το βιβλίο βάλετε γκολ στην καρδιά τόσο των παιδιών όσο και των μεγάλων. Τι άλλο να περιμένουμε από εσάς; Ετοιμάζεστε να βάλετε κι άλλο "γκολ" στη ζωή μας;

Η φάση των γκολ πέρασε. Τώρα να περιμένετε τρίποντα. Με τον Νικόλα πες- πες μέσω skype λόγω παραμονής στο σπίτι, δουλεύουμε την πρότασή του για το επόμενο βιβλίο μας .

Η θύελλα ιδεών έχει αρχίσει και μερικές αποφάσεις έχουν ληφθεί.

Ο Νικόλας θέλει να το εικονογραφήσει η Δέσποινα Καραπάνου όπως και τη Γιαγιά τερματοφύλακας γιατί είναι ενθουσιασμένος με τις αστείες εικόνες της.

Για να είμαστε ευχαριστημένοι και οι δύο το βιβλίο θα έχει δύο τίτλους. Έναν από την αρχή μέχρι τη μέση και έναν από τη μέση μέχρι το τέλος.

«Η γιαγιά ……………………..» δεν ξέρουμε αν θα γίνει ποτέ βιβλίο, αλλά αυτό που αξίζει είναι η δημιουργική σχέση ανάμεσά μας.

Στους εκδοτικούς οίκους που συνεργάζομαι βρίσκονται υπό έκδοση ή συζήτηση αρκετά βιβλία μου τόσο καινούργια όσο και επανεκδόσεις. Ελπίζω μετά την ιστορική κρίση που περνάμε η παιδική λογοτεχνία να μην μπει στην ιστορία.

Ευχαριστώ τόσο πολύ την κα Μαντουβάλου για την τιμή που μας έκανε και το χρόνο που μας διέθεσε!
Η συνέντευξη έγινε με αφορμή το καινούργιο βιβλίο της συγγραφέως "Η γιαγιά τερματοφύλακας" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Μην ξεχνάτε πως μπορείτε να παραγγέλνετε τα βιβλία σας online από το site των εκδόσεων.
Μπορείτε να δείτε περισσότερα για τη συγγραφέα, να διαβάσετε και άλλες συνεντεύξεις, αλλά και να ενημερωθείτε για όλα της τα βιβλία, αν επισκεφθείτε την σελίδα της εδώ.
Αν θέλετε να δείτε τι γράψαμε για το τελευταίο της βιβλίο, αλλά και να πάρετε μερικές ιδέες για διασκεδαστικές δραστηριότητες δείτε εδώ.