Παρασκευή 8 Απριλίου 2016

Πώς αρχίσαμε να τρώμε αλάτι, μαμά;


Μια από τις κλασικές απογευματινές συνήθειες της Χριστιάννας είναι είτε να θέλει να φτιάξουμε φανταστικές και απίθανες κατασκευές είτε να κάνει κάποια ερώτηση τόσο απλή που όμως να μην έχεις απάντηση. Ή μάλλον δεν την ικανοποιεί η απάντηση που έχεις να δώσεις (αυτό το "χάρισμα" το έχουν όλα τα παιδιά!!).
Έτσι λοιπόν με ρώτησε:
- Πώς αρχίσαμε να τρώμε αλάτι μαμά; Φαντάζομαι πως κάποια στιγμή υπήρξε η πρώτη φορά που κάποιος δοκίμασε και είδε οτι ειναι πιο νόστιμο το φαί...αλλά πώς έγινε;

ΟΚ...για άλλη μια φορά έπρεπε να ψάξω, γιατί την μικρή ερευνήτρια δεν την ικανοποιεί το "Από πολύ παλιά".

Ψάχνοντας λοιπόν μάθαμε οτι έχουν βρεθεί
πήλινοι δίσκοι στην Κίνα που χρονολογούνται από το 6050 π.Χ. που τους χρησιμοποιούσαν για να βράζουν το αλμυρό νερό για να πάρουν το αλάτι. Παρόμοιες ενδείξεις έχουν βρεθεί και στην Ρουμανία την ίδια περίοδο.
Χρησιμοποιήθηκε ως νόμισμα κατά καιρούς και από πολλούς πολιτισμούς. Μάλιστα η αγγλική λέξη "salary" προέρχεται από την λατινική "salarium" που σημαίνει πληρωμή με αλάτι.
Πολλοί λαοί είχαν έρθει σε πόλεμο μεταξύ τους για να κατακτήσουν εδάφη με αλατούχες πηγές.
Στην αρχή οι άνθρωποι έπαιρναν το αλάτι από την θάλασσα, στα σημεία που εξατμίζεται το νερό, τις αλυκές.

Έχουν βρεθεί αρχαίες συσκευές στην Γαλλία και την Γερμανία για την απομόνωση του αλατιού, και πολλά ορυχεία στην Ισπανία, την Βοημία, την Αραβία, την Λυβίη κλπ.
Salar de Uyuni
Η μεγαλύτερη σε έκταση ορυκτού άλατος που βρίσκεται ελεύθερη στην επιφάνεια της Γης βρίσκεται σε υψόμετρο 3.500 μ. στη περιοχή Σαλάρ ντε Ουγιούνι, (Salar de Uyuni), στη ΝΑ. Βολιβία, έκτασης 12.000 τ.χλμ.
Παλιά το χρησιμοποιούσαν για να παστώσουν τα κρέατα και τα ψάρια για να μην χαλάσουν και να μπορουν να τα διατηρήσουν για πολύ καιρό. (Το αλάτι έχει την ιδιότητα να απορροφάει το νερό το οποίο χρειάζονται οι μικροοργανισμοί να αναπτυγχθούν. Έτσι χωρίς νερό δεν μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία σήψης του κρέατος). Σημαντικό αν έχεις να κάνει ταξίδι την τότε εποχή που δεν υπήρχαν ψυγεία ή έκανες μέχρι και μέρες να συναντήσεις πόλη! Πλέον αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται γιατί τα περισσότερα θρεπτικά στοιχεία του φαγητού αλλιώνονται και το φαγητό γίνεται δυσπεπτο.

Μάθαμε επίσης, ότι είναι πολύ σημαντικό συστατικό για όλους τους οργανισμούς (για τα ζώα και αρκετά φυτά).
Μάλιστα το αλάτι αποτελείται απο 84 στοιχεία (εκ των οποίων το 98% είναι το χλώριο και το νάτριο). Τα ίδια 84 στοιχεία βρίσκουμε και στον ανθρώπινο οργανισμό!
Μικρές ποσότητες το σώμα μας τις χρειάζεται.

Όταν βρίσκεται μέσα στον οργανισμό διευκολύνει την πέψη συντελεί στην έκκριση των γαστρικών υγρών (από το αλάτι ο οργανισμός δημιουργεί και εκκρίνει στο στομάχι το υδροχλωρικό οξύ που είναι απραίτητο για την πέψη των τροφών), ανοίγει την όρεξη, εμποδίζει τις ζυμώσεις στο στομάχι και στo έντερo, αποτρέπει τη δυσκοιλιότητα και βοηθάει τον μεταβολισμό των τροφών που περιέχουν πρωτεΐνες. Είναι, επίσης, ωφέλιμο σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, γιατί εμποδίζει την αιμόπτυση, δρα σαν καθαρτικό κλπ. Το αλάτι συντελεί στην αύξηση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων και τα βοηθά να προσλαμβάνουν ευκολότερα το οξυγόνο. Έτσι, το αίμα αποκτά λαμπρότερο χρώμα.
Σαφώς και η κατάχρησή του μπορεί να προκαλέσει πολλά και σοβαρά προβλήματα στον άνθρωπο, όπως επίσης υπάρχουν και περιπτώσεις παθολογικών καταστάσεων που απαγορεύεται εντελώς η χρήση του αλατιού στην διατροφή.

Το αλάτι εκτός απο το να νοστιμίζει το φαγητό μας έχει και άλλες χρήσεις:- ο φυσιολογικός ορός που χρησιμοποιείται στην ιατρική είναι διάλυμα αλατιού 0,9%, επειδή το διάλυμα αυτό έχει την ίδια οσμωτική πίεση με το πλάσμα του αίματος.
- Χρησιμοποιείται και στην γεωργία γιατί βελτιώνει την καλλιέργεια (σε συγκεκριμένες ποσότητες).

- Στη βιομηχανία έχει πολλές εφαρμογές: Χρησιμοποιείται για την παρασκευή του ανθρακικού νατρίου, του μεταλλικού νατρίου, του καυστικού νατρίου, του χλώριου, του υδροχλώριου, του θειϊκού νατρίου κλπ.
- Επίσης, χρησιμοποιείται στην παρασκευή ψυκτικών μιγμάτων και για την επισμάλτωση διάφορων κεραμευτικών ειδών. Σ
-τη σαπωνοποιία, για την παρασκευή σάπωνος, προστίθεται μαγειρικό αλάτι στο διάλυμά του και έτσι αυτό αποχωρίζεται ευκολότερα.
Απλές καθημερινές χρήσεις:
- Αλάτι στις πληγές. Είναι περιπτώσεις που ωφελεί. Αφαιρεί το νερό που χρειάζονται οι μικροοργανισμοί. Είναι χρήσιμη η επαφή του με τους επιθήλιους έρπητες.
- Πλύση με πυκνό αλατόνερο για τις άφθες στο στόμα.
- Αλάτι στους παγωμένους δρόμους. Το αλάτι επιτρέπει στον πάγο να γίνει νερό αλλά παρεμβάλλονται τα μόριά του και εμποδίζει το νερό να γίνει πάγος.
- Νερό+πάγος+μπόλικο αλάτι: στους ψύκτες της παραλίας και της εξοχής για μπίρες και αναψυκτικά. Γρηγορότερη ψύξη και σε περίπου έξι βαθμούς χαμηλότερη θερμοκρασία λόγω μεγαλύτερης επαφής και χαμηλότερου σημείου τήξης (= αλάτι).


Εκφράσεις που χρησιμοποιούμε:
- "τον έκανα τ' αλατιού": τον έδειρα ή τον αποστόμωσα
- "ό,τι είπαμε νερό και αλάτι" : δίνουμε τέλος στην παρεξήγηση
- "φάγαμε ψωμί κι αλάτι": ζήσαμε πολλά μαζί, μοιραστήκαμε βιώματα
- "σε ξένο φαϊ αλάτι μην ρίχνεις" : μην ανατατεύεσαι σε ξένες δουλειες.


Πειράματα για να παίξετε στο σπιτι με το αλάτι:





 
για την ηλεκτρόλυση δείτε εδώ 

Άλλο ένα πολύ καλό εδω.
Πραγματικά υπάρχουν πολλά και απίθανα πειράματα και φανταστικές κατασκευές!!
Συνήθως πριν προτείνουμε κάτι το έχουμε δοκιμάσει πρώτα. Η αλήθεια ειναι οτι τελευταία αργώ πολύ να οργανώσω κάποια δράση μια και πλέον η Χριστιάννα μου έχει πολλές δραστηριότητες που μας τρώνε πολύ χρόνο.
Όμως το project αλάτι το έχουμε ξεκινήσει, και με κάθε καινούργια δράση σας υπόσχομαι και μια όμορφη πρόταση!
Να έχετε μια υπέροχη μέρα....και να γελάτε δυνατά!!

 

Πηγές
www.chem.uoa.gr/chemicals/chem_NaCl.htm
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AC%CF%84%CE%B9
 http://www.maldonsalt.co.uk/About-Salt-Salt-an-amazing-history.html
http://science.howstuffworks.com/innovation/edible-innovations/salt5.htm
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου